Wonen en bouwen | Bestuursrapportage 2023

Wonen en bouwen

Beleidsmatige doelstellingen

Kwaliteitsborging in de bouw De nieuwe Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) moet zorgen voor een betere bouwkwaliteit tegen lagere kosten. Een belangrijke en ingrijpende wijziging is dat bouwers meer verantwoordelijkheid krijgen. Ook verschuift de technische kwaliteitsborging van gemeenten naar private partijen. Deze private kwaliteitsborging bouw wordt ten dele uitgevoerd door private kwaliteitsborgers. De complete plantoetsing (algemene bouwkunde, brandveiligheid, constructieve veiligheid, bouwfysisch en installaties) en het toezicht op de bouwplaats wordt door deze kwaliteitsborgers gedaan. De ruimtelijke toets (onder andere bestemmingsplan, milieu, welstand en Ruimtelijke Ordening) blijft gewoon door gemeenten uitgevoerd worden. Ook gaan gemeenten controleren of de kwaliteitsborgers die zijn aangesteld wel (juist) gecertificeerd zijn om de private kwaliteitsborging bouw te mogen doen. Waarschijnlijk treedt er voor gemeenten dus een verschuiving op van preventief toezicht naar meer repressief toezicht. De Wkb gaat naar verwachting vanaf 1 januari 2024 stapsgewijs in. De veranderingen uit de Wkb gelden tot en met 2018 alleen voor eenvoudige bouwwerken. Dit zijn bijvoorbeeld eengezinswoningen en kleinere bedrijfspanden. Daarna volgen de andere bouwwerken. Hierdoor kunnen bouwbedrijven en gemeenten stap voor stap ervaring opdoen met het nieuwe toezicht in de bouw. De impact van de invoering van deze wetgeving is op het moment van opstellen van deze begroting nog niet bekend. In de begroting is wel reeds rekening gehouden met verminderde legesinkomsten.		Toelichting :
Milieuleges omgevingsvergunningen Zodra de Omgevingswet in werking treedt (01-01-2024) krijgen we als bevoegd gezag de mogelijkheid om leges te heffen over de besluiten voor omgevingsvergunningen ‘milieu’, hierna te noemen 'milieuleges'. Het heffen van milieuleges wordt opgenomen in onze legesverordening zodat de juridische grondslag geborgd is. De te verwachten legesopbrengsten worden jaarlijks gebaseerd op door de RUD ZL begrote aantallen en worden in de begroting verwerkt.		Toelichting :
Integraal woonwagenbeleid Het Integraal Woonwagenbeleid zal in 2024 in de vier domeinen worden voortgezet. Voor de onderdelen Fysiek Domein & Veiligheid/Handhaving betekent dit dat de reguliere werkzaamheden en controles worden voortgezet. De meeste inzet zal gevraagd worden voor de domeinen Zorg en Participatie en Wonen. In het Zorg en Participatie onderdeel zal de nadruk liggen op toeleiding voorschoolse opvang, aanpak schoolverzuim en verbinding met het project Kansrijke Start. Op het gebied van Wonen zal de overdracht van de resterende locaties aan de woningcorporaties de meeste aandacht vragen.		Toelichting :
Woonzorgvisie 2023-2028 De geraamde kosten om uitvoering te geven aan de Woonzorgvisie Stein 2023-2028 bedragen ruim € 1,25 miljoen voor de gehele periode 2023 - 2028. Rekening houdend met reeds bestaande budgetten komen extra benodigde middelen uit op circa € 1 miljoen. Deze kosten bestaan voor een groot deel uit inhuurkosten van projectleiders en kwartiermakers. De regionale Transformatievisie Wonen Westelijke Mijnstreek voor de wijken Elsloo en Urmond-Oost zijn in het verleden gefinancierd vanuit de regionale Decentrale Uitkering Bevolkingsdaling (DUB). Voor de uitwerking van de Transformatievisie voor de andere wijken wordt daarom voorgesteld gebruik te maken van de eigen krimpreserve. Deze werd tot 2023 voornamelijk aangevuld vanuit de regionale DUB-middelen. Het huidige saldo bedraagt € 270.000. Het opstellen van transformatievisie voor de overige wijken is een incidenteel project met een duidelijk begin- en einddatum (2027), en zijn daarmee incidenteel van aard.		Toelichting : Gemeente Stein heeft op 12 februari een aanvraag ingediend voor de Woningbouwimpuls. Deze is eind april toegekend. De gemeente Stein wil met de deze1,9 miljoen euro een impuls geven aan de uitvoering van de contourenschets van de woonzorgzonering zoals opgenomen in de woonzorgvisie. Het gaat dan vooral om de realisatie van zorggeschikte, betaalbare woningen voor ouderen. Dit draagt bij aan de noodzakelijke doorstroming waardoor er uiteindelijk ook woningen beschikbaar komen voor starters. Voor de aanvraag is gebruik gemaakt van het door de raad ter beschikking gestelde budget voor aanvragen subsidies. Hieruit zijn taxaties en tijdelijke inhuur (waaronder planeconoom) betaald. Op 9 maart 2023 is de Woondeal Limburg getekend door minister Hugo de Jonge, de Provincie en gemeenten, als een aantal woningcorporaties en het Waterschap Limburg. In de Woondeal staat dat er in Limburg 26.550 woningen bij komen, waarvan het grootste deel in de sociale huur, de middenhuur en de betaalbare koop. Inmiddels is er zelfs sprake van een hogere ambitie. In nauwe samenwerking zijn verschillende partijen, waaronder de gemeenten, nu aan de slag om deze Woondeal te realiseren. Dit proces vergt echter, naar nu blijkt, veel ambtelijke capaciteit van gemeenten Zowel de aanvraag Woningbouwimpuls (ondanks de inhuur), het Woondealtraject en de benodigde onverwachte ambtelijke inzet op (sub)regionaal vlak heeft ertoe geleid dat verschillende zaken vanuit de Woonzorgvisie nu nog niet zijn opgepakt. Het betreft dan (de start van): Traject (meerjaren-)prestatieafspraken; Inhuur kwartiermaker m.b.t. voorbereiding uitvoering Transformatievisies Elsloo en Urmond-Oost; Het opstellen van een lokale transformatievisie voor kern Stein; Het opstellen van een procesvoorstel t.b.v. inschakelen van een procesmanager die aan de voorkant met partijen meekijkt m.b.t. de planologische, financiële en maatschappelijke haalbaarheid van een (woningbouw-)plan (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap, Tiny Houses , co-housing, meergeneratiewonen en andere innovatieve woonvormen). Punten 2 en 4 zijn inmiddels opgepakt en punten 1 en 3 worden op korte termijn opgepakt. Bij punt 4 kan wel nog worden aangegeven dat de gemeente, samen met Stichting CPO voor ouderen (60-plus) Stein, werkt aan een woningbouwproject in de vorm van CPO (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) aan de Steskensstraat te Oud-Stein.
Gebiedsgerichte aanpak Nieuwdorp In 2016 is gestart met het opstellen van een integrale wijkvisie voor Nieuwdorp met als resultaat een procesmatige, integrale wijkaanpak van de opgaven d.m.v. een Wijkactieprogramma Nieuwdorp (WAP). Het WAP is als pilot benoemd binnen het gemeentelijk project implementatie Omgevingswet en is gekaderd in een 5-tal projecten/trajecten. Het sluitstuk van de ruimtelijke transformatie is het realiseren van een Bruisend Hart voor Nieuwdorp. Hierin komen alle opgaven vanuit de wijkvisie bijeen. Zaam Wonen en Vivantes tekenen voor het gewenste zorggeschikt wonen, Buurtcentrum Nieuwdorp vormt de basis van een maatschappelijke plint voor laagdrempelig ontmoeten en de gemeente neemt de uitvoering van de openbare ruimte/vergroening voor haar rekening. Nader te verdelen in: A. De grondexploitatie tbv ontwikkeling woningbouw; B. De aanleg van een buurttuin; C. Het opwaarderen van het huidig kerkplein. De benodigde gemeentelijke financiën voor A t/m C bedragen ruim € 2,5 miljoen. De Provincie heeft de kwaliteit van het voorliggend plan onderschreven en levert een financiële uitvoeringsbijdrage (KLC), groot € 600.000 aan de gemeentelijke kosten. Voorwaarde: aanvang (gefaseerde) uitvoering van deze integrale ontwikkeling medio 2024.		Toelichting:
Starterslening De Starterslening is een kansrijk instrument dat gemeenten kunnen inzetten om starters te helpen. De Starterslening zorgt voor extra investeringsruimte voor huishoudens die hun eerste woning willen kopen. De Starterslening wordt ingezet voor woningen met een maximale koopsom tot € 280.000. Deze koopsom is, zonder eigen vermogen, bereikbaar voor starters met een middeninkomen van € 52.500. Deze starters hebben zonder ondersteuning veelal weinig keuze op de woningmarkt omdat zij een te hoog inkomen hebben voor een sociale huurwoning, terwijl particuliere huurwoningen en koopwoningen veelal buiten hun financiële bereik vallen daarom willen we ook in 2024 de Startersregeling continueren.		Toelichting :

Herbestemming St. Jozefkerk kerensheide

De formele verkoop van de kerk aan de ontwikkelaar is niet voor eind 2023 afgerond kunnen worden. Dit zal nu plaatsvinden medio 2024. De gemeentelijke toegezegde bijdrage sluit aan op de toegezegde bijdrage van de Provincie. Deze laatste heeft formele verkoop als voorwaarde.
Een deel van de gemeentesubsidie (€ 144.000) komt uit de krimpreserve, welk bedrag per 31-12-2023 is teruggestort naar de Algemene Reserve. Dit deel subsidie is nu weer opgenomen in de bestuursrapportage van 2024. Hiermee kan de gemeentelijke toezegging gestand worden gedaan.

Sanitaire units woonwagenlocaties

In 2022 heeft de Raad middelen beschikbaar gesteld voor het onderhoud aan de sanitaire woonwagenunits. Deze middelen werden onttrokken uit de algemene reserve.
In 2023 is er vanwege diverse redenen minder onderhoud uitgevoerd dan begroot, waardoor de beschikbare middelen zijn teruggevloeid naar het jaarrekeningresultaat.
Deze middelen zijn echter wel in 2025 nodig. We zullen de middelen die in 2023 zijn teruggevloeid alsnog in 2025 onttrekken uit de algemene reserve. Dit betreft een bedrag van € 90.000. Daarmee is dit budgettair neutraal.

Leges omgevingsvergunningen

In de begroting 2024 is abusievelijk geen rekening gehouden met de extra legesinkomsten als gevolg van het woningbouwprogramma. In deze berap wordt het geraamde bedrag derhalve verhoogd met een bedrag van € 271.373 naar in totaal € 548.373. Afhankelijk van de voortgang binnen diverse projecten (denk aan Nieuwdorp, Stationstraat, Lindehagen, Bruisend Hart) worden legeskosten voor de noodzakelijke omgevingsvergunningen in 2024 of later geïnd.
Voor de afhandeling van deze (extra) aanvragen om omgevingsvergunningen wordt een bedrag van € 65.000 opgenomen voor personele inhuurkosten.